Μέλισσες του… διαστήματος!

Ξέρατε ότι το 1984, η NASA μετέφερε 68.000 μέλισσες στο διάστημα; Σε αντίθεση με μύγες και άλλα έντομα, η μέλισσα κατάφερε μέσα σε επτά ημέρες να προσαρμοστεί και να μάθει ξανά να πετάει σε συνθήκες μειωμένης βαρύτητας. Περισσότερα για την αποστολή της NASA εδώ:

Πηγή: http://bit.ly/1Ut5EW6

Η NASA κατά καιρούς έχει κάνει διάφορες απίθανες αποστολές στο διάστημα: έχει στείλει ποντίκια, αχινούς, ψάρια, αμφίβια, πουλιά, ακόμη και μέλισσες, σε μια προσπάθεια να μελετήσουν τον τρόπο που η μειωμένη βαρύτητα επηρεάζει τη βιολογία και τη συμπεριφορά των ζώων. Με δεδομένη τη δυσκολία που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος να κάνει οτιδήποτε σε συνθήκες μειωμένης βαρύτητας, πώς μπορούν να τα καταφέρουν τα διάφορα ζώα; Όταν ο άνθρωπος αιωρείται, πώς η μέλισσα θα πετάξει;

Για την κοινή μύγα, το διάστημα είναι ζώνη απαγορευμένων πτήσεων: σε πείραμα που έγινε με μύγες, διαπιστώθηκε ότι το έντομο αυτό προσπάθησε να πετάξει, αλλά έπειτα από μικρές απόπειρες που δεν διαρκούσαν περισσότερο από μερικά δευτερόλεπτα, εγκατέλειψε κάθε προσπάθεια πτήσης και συνέχισε τις περιηγήσεις του πεζή. Όπως γράφει ο επικεφαλής του Δορυφόρου Columbia Jack: “Οι μύγες επέλεξαν το περπάτημα. Αποφάσισαν ότι δεν είχε νόημα να χτυπάνε τα φτερά τους και να χάνουν τον έλεγχο”.

Παραδόξως, οι πεταλούδες που γεννήθηκαν στο διάστημα επέδειξαν ιδιαίτερη ευφυία για την επιβίωσή τους, αλλά όπως και οι μύγες, δεν πετούν στο διάστημα -αν και δεν εγκατέλειψαν την ελπίδα. Αντιθέτως, βρήκαν έναν τρόπο να αιωρούνται χωρίς να χτυπούν τα φτερά τους. Απλώς χαλαρώνουν και αφήνουν τις συνθήκες χαμηλής βαρύτητας να τις μετακινεί. Φαίνεται ότι εφάρμοσαν στην πράξη το “δεν θέλει κόπο, θέλει τρόπο”, γεγονός που ώθησε τον Lousma να περιγράψει της διαστημικές πεταλούδες ως “πολύ χαριτωμένες”.

Από την άλλη πλευρά, οι πεταλούδες που είχαν γεννηθεί στη Γη, δεν συμπεριφέρθηκαν το ίδιο. Η ζωή στο διάστημα ήταν ένας διαρκής αγώνας. Αντιμετώπισαν κάθε λογής πρόβλημα, χάνοντας εύκολα τον έλεγχο σε κάθε περίπτωση που προσπαθούσαν να πετάξουν ή να αιωρηθούν σύμφωνα με τις παρατηρήσεις των αστροναυτών που τις παρακολούθησαν στο πείραμα που πραγματοποιήθηκε το 1982 στο διαστημικό δορυφόρο Columbia.

Οι διαστημικές μέλισσες αντιμετώπισαν τη μεγαλύτερη δυσκολία στην προσπάθειά τους να πετάξουν στην αποστολή του 1982. Σύμφωνα με την αναφορά της NASA: “οι μελιττοφόρες μέλισσες δεν μπορούσαν να πετάξουν κανονικά και αναποδογύριζαν συνεχώς”. Ο Lousma επεσήμανε ακόμη: “Όλες οι μέλισσες ακινητοποιήθηκαν. Φαίνεται ότι η καλή μας φίλη η μέλισσα δεν μπορεί να βρει τρόπο να πετάξει”.

Οι επιστήμονες της NASA υποψιάζονται ότι οι 14 μέλισσες που συμμετείχαν στην αποστολή ήταν εξασθενημένες από την ανεπάρκεια της τροφής ή απλώς δεν κατάφεραν να προσαρμοστούν το ίδιο καλά με τις πεταλούδες ή τις μύγες. Αλλά η ελπίδα δεν χάθηκε και δύο χρόνια αργότερα επαναλήφθηκε το πείραμα στην αποστολή του Challenger -ίσως την πιο εκτεταμένη και ενδελεχή μελέτη με μέλισσες στο διάστημα. Στο σκάφος υπήρχαν δύο κυψέλες με περίπου 3,5 χιλιάδες εργάτριες μέλισσες η κάθε μία και από μία βασίλισσα.

Την πρώτη ημέρα στο διάστημα, μερικές μέλισσες “επιχείρησαν να πετάξουν αλλά άρχισαν να χτυπάνε στα τοιχώματα”. Αυτό όμως ήταν μάλλον αναμενόμενο, δεδομένου ότι και οι άνθρωποι χτυπάνε στους τοίχους όταν βρίσκονται για πρώτη φορά σε περιβάλλον μειωμένης βαρύτητας.

Με το τέλος της έβδομης ημέρας, οι μέλισσες έδειξαν πλήρη προσαρμογή στις συνθήκες μειωμένης βαρύτητας. Το πλήρωμα επεσήμανε ότι οι μέλισσες είχαν την ικανότητα να πετούν από το ένα μέρος στο άλλο, γεγονός που τεκμηριώνει την ικανότητα των μελισσών να μαθαίνουν.

Εξίσου εντυπωσιακό είναι το ότι οι μέλισσες έφτιαξαν κηρήθρα και η Βασίλισσα γέννησε περίπου 30 αυγά (αν και κανένα δεν εκκολάφθηκε επιτυχώς).

Τελικά, αν συνεχίσουν να πεθαίνουν στη γη, ίσως τα καταφέρουν καλύτερα σε άλλο …γαλαξία.