Πιο αισιόδοξες οι ευτυχισμένες μέλισσες

Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε το Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου, οι ευτυχισμένες μέλισσες γίνονται αυτομάτως πιο αισιόδοξες.

Με αφορμή την παρατήρηση του Clint Perry, καθηγητή στο προαναφερθέν πανεπιστήμιο, ότι όταν οι άνθρωποι αισθάνονται ευτυχία, είναι πιο πιθανό να αντιδράσουν σε μια αμφισβητούμενη κατάσταση με αισιοδοξία. Για παράδειγμα, αν κάποιος απολαμβάνει μια σοκολάτα, μπορεί να δει κάποιον νεοφερμένο ως φίλο, υποστηρίζει ο Perry. Επίσης, η ευτυχία μας κάνει να ξεπερνάμε πιο γρήγορα μια αρνητική εμπειρία, όπως το μποτιλιάρισμα.

Ο καθηγητής και η ομάδα του στο πανεπιστήμιο αναρωτήθηκαν λοιπόν αν το ίδιο ισχύει και για τις μέλισσες. Έτσι εκπαίδευσαν 24 μέλισσες να συνδέουν συγκεκριμένα μέρη και χρώματα στο εργαστήριο με κυλίνδρους ζαχαρόνερου και απλού νερού.

Έπειτα σφράγισαν αυτούς τους κυλίνδρους, έδωσαν στις μισές μέλισσες μια ποσότητα νερού με ζάχαρη -κάτι που για την μέλισσα αντιστοιχεί σε μια σοκολάτα- και μέτρησαν το χρόνο που χρειάστηκαν για να μπουν σε ξεχωριστό διαμέρισμα. Αυτό βρισκόταν ακριβώς στη μέση της απόστασης ανάμεσα σε δύο κλειστούς κυλίνδρους και είχαν ένα ενδιάμεσο χρώμα για να προκαλεί στις μέλισσες αβεβαιότητα σχετικά με το αν το νερό περιέχει ζάχαρη ή όχι.

Οι μέλισσες που είχαν φάει ζάχαρη μπήκαν πιο γρήγορα στην ενδιάμεση περιοχή από τις άλλες -αντιμετώπισαν δηλαδή με μεγαλύτερη αισιοδοξία το ενδεχόμενο ύπαρξης τροφής. Δεν ήταν απλώς πιο αποφασιστικές λόγω της ενεργειακής ώθησης. Οι μέλισσες που είχαν καταναλώσει ζάχαρη και οι συντρόφισσές τους που δεν είχαν πάρει ζάχαρη, ήταν εξίσου γρήγορες στην μετακίνηση στο διαμέρισμα που ήξεραν ότι θα περιείχε τροφή, και εξίσου αργές στην επίσκεψη του σταθμού που περιείχε μόνο νερό.

Για να δουν αν η ζάχαρη μπορούσε να βοηθήσει τις μέλισσες να ξεπεράσουν και μια αρνητική εμπειρία, οι ερευνητές μιμήθηκαν έναν εχρθό που επιτίθεται συμπιέζοντας ελαφρώς 35 μέλισσες σε μια παγίδα που έπειτα απελευθέρωσαν Αυτή η προσομείωση επίθεσης από εχθρούς που παραφυλάνε, όπως οι αράχνες, που οι μέλισσες στη φύση αντιμετωπίζουν επιτυχώς έπειτα από σύντομη προσπάθεια.

Οι μέλισσες που είχαν φάει ζάχαρη νωρίτερα πέταξαν στο σημείο της τροφής τους περίπου 4 φορές πιο γρήγορα από τις άλλες μέλισσες, οδηγώντας στο συμπέρασμα ότι η γλυκιά τροφή μπορεί να ενισχύσει τα θετικά συναισθήματα και να βελτιώσει την κακή διάθεση των μελισσών, ακριβώς όμως συμβαίνει και με τους ανθρώπους.

Δίνοντας στις μέλισσες ένα φάρμακο για να μπλοκαριστεί η ντοπαμίνη, η οποία σχετίζεται με το σύστημα επιβράβευσης των ανθρώπων, ανέτρεψε σε μεγάλο βαθμό την επίδραση της ζάχαρης, δείχνοντας ότι αυτές οι επιδράσεις σχετίζονταν με το αίσθημα ευτυχίας, κάτι που επίσης δείχνει ότι οι συμπεριφορές των μελισσών σχετίζονται με τα συναισθήματα.

Ο Perry καταλήγει στο ερώτημα αν αυτό σημαίνει ότι οι μέλισσες έχουν θετικά συναισθήματα και απαντά: “δεν το γνωρίζουμε, αλλά είμαστε ανοιχτοί στην πιθανότητα διερεύνησής του”

Αυτή η μελέτη μας φέρνει πιο κοντά στον ορισμό του νοήματος του συναισθήματος, αναφέρει ο Ralph Adolphs στο California Institute of Technologi στην Pasadena των ΗΠΑ.

Μια πρόκληση είναι να βρεθεί μια μεγαλύτερη και πιο περιεκτική λίστα κριτηρίων με εφαρμογή σε διαφορετικά είδη”, επιμένει ο Adolphs.

Στο μεταξύ, είναι συναρπαστικό να βλέπει κανείς μια ξεκάθαρη εκδήλωση συναισθήματος στις μέλισσες, κατά τον Eirik Sovik στο πανεπιστήμιο Volda της Νορβηγίας -αν και δεν εκπλήσσεται από τη συμπεριφορά των εντόμων: “Έχουν εγκέφαλο που λειτουργεί περίπου όπως και ο δικός μας”, υποστηρίζει. “Το δύσκολο είναι να το αποδείξεις”.

Ωστόσο, ακόμη κι αν εμπλέκονται οι ίδιες νευροχημικές ουσίες, είναι μάλλον τραβηγμένο να πει κανείς ότι οι μέλισσες βιώνουν την ευτυχία με τον ίδιο τρόπο που τη βιώνουν οι άνθρωποι. “Είναι δύσκολο να ξέρεις αν, ή τι θεωρούν δυνατό οι μέλισσες”.

Journal reference: Science, DOI: 10.1126/science.aaf4454